W 2023 roku Unia Europejska wprowadziła nowe przepisy, które mają na celu poprawę odpowiedzialności firm w zakresie ochrony środowiska i praw człowieka. Mowa tutaj o Rozporządzeniu w sprawie Zrównoważonego Łańcucha Dostaw (EUDR – European Union Deforestation Regulation). Rozporządzenie to stanowi część szerszej inicjatywy UE, mającej na celu walkę z wylesianiem i degradacją ekosystemów, a także zapewnienie, że towary importowane do Unii Europejskiej pochodzą z odpowiedzialnych źródeł.
Czym jest EUDR?
EUDR to akt prawny, który nakłada na firmy obowiązek przeprowadzenia dokładnej weryfikacji źródeł surowców, które importują do UE. Regulacja dotyczy m.in. towarów takich jak soja, kakao, kawa, olej palmowy, kawa, kawa, wyroby papiernicze i produkty związane z drewnem. Celem rozporządzenia jest wyeliminowanie z rynku Unii Europejskiej produktów pochodzących z nielegalnego wylesiania i degradacji ekosystemów, w tym z obszarów objętych ochroną.
Więcej o tym rozporządzeniu w tym wpisie
Zakres obowiązków dla firm
Zgodnie z EUDR, przedsiębiorstwa importujące określone surowce muszą wykazać, że ich produkty nie są powiązane z wylesianiem, zarówno w procesach związanych z pozyskiwaniem surowców, jak i ich produkcją. Oznacza to konieczność spełnienia kilku kluczowych wymagań:
- Ścisła weryfikacja źródeł surowców – Firmy muszą udowodnić, że produkty, które wprowadzają na rynek UE, nie pochodzą z obszarów, które zostały wylesione po 2020 roku.
- Dokumentacja i dowody pochodzenia – Należy przechowywać dokumentację umożliwiającą śledzenie pochodzenia towarów w łańcuchu dostaw, aby wykazać zgodność z wymaganiami regulacji.
- Przeprowadzenie analiz ryzyka – Firmy muszą przeprowadzać analizy ryzyka związane z pochodzeniem towarów oraz stosować mechanizmy monitorowania w celu wykrywania potencjalnych nieprawidłowości w łańcuchu dostaw.
- Transparentność – Na każdym etapie produkcji i sprzedaży muszą być dostępne informacje dotyczące pochodzenia towaru, aby umożliwić kontrolę przez odpowiednie służby celne oraz inne instytucje nadzorujące przestrzeganie regulacji.
Działania w zakresie wylesiania
EUDR ma na celu zatrzymanie globalnego wylesiania, które w dużej mierze jest wynikiem intensywnej produkcji rolniczej, szczególnie w krajach tropikalnych. Celem regulacji jest eliminacja nielegalnych i nieetycznych praktyk związanych z wylesianiem. Z kolei władze UE i organizacje pozarządowe będą monitorować skuteczność EUDR poprzez audyty i badania dotyczące łańcuchów dostaw oraz wpływu na środowisko.
Wyzwania związane z wdrożeniem EUDR
- Wysokie koszty i obciążenia administracyjne – Przestrzeganie wymogów EUDR wymaga od firm dużych nakładów na systemy monitorowania i weryfikacji, co może być obciążeniem zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw.
- Złożoność łańcuchów dostaw – Wielu producentów korzysta z rozbudowanych sieci dostawców, co utrudnia pełne śledzenie pochodzenia produktów. Firmy muszą inwestować w technologie, które umożliwią im monitorowanie tych złożonych łańcuchów.
- Zróżnicowanie przepisów międzynarodowych – EUDR nie działa w próżni. Wiele krajów, w tym państwa rozwijające się, posiada własne przepisy dotyczące ochrony środowiska i wylesiania, które mogą różnić się od norm unijnych. To może prowadzić do trudności w harmonizacji międzynarodowych standardów.
- Ryzyko reputacyjne – Firmy, które nie dostosują się do nowych regulacji, mogą liczyć się z utratą zaufania ze strony konsumentów i partnerów biznesowych, co może wpłynąć na ich pozycję rynkową.
Konsekwencje dla firm spoza UE
Chociaż rozporządzenie EUDR dotyczy przede wszystkim podmiotów działających na terenie Unii Europejskiej, ma ono również znaczenie dla firm spoza UE, które eksportują swoje produkty na rynek unijny. Aby sprostać wymogom EUDR, firmy z innych krajów muszą dostosować swoje procesy produkcyjne i weryfikacyjne do standardów UE, co może wiązać się z kosztami oraz koniecznością przeorganizowania części działalności.
EUDR jest krokiem w stronę bardziej odpowiedzialnego i zrównoważonego modelu gospodarki, który ma na celu ochronę środowiska i zapobieganie nielegalnemu wylesianiu. Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność dostosowania procesów biznesowych do nowych wymogów, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i wyzwaniami organizacyjnymi. Jednak długoterminowo wprowadzenie takich regulacji może przynieść korzyści, zarówno w zakresie ochrony przyrody, jak i w kontekście tworzenia bardziej przejrzystych i odpowiedzialnych łańcuchów dostaw.
